Wat zijn vezels | de ene vezel is de andere niet
Bijgewerkt op: 31 okt. 2022
Vezelrijk eten is gezond, zeggen ze. Maar wist je dat er vele verschillende soorten vezels zijn? Wat zijn vezels dan? En hoe zit het met oplosbare en onoplosbare vezels? Ontdek de verschillende soorten vezels in dit artikel.
De meeste vezels zijn koolhydraten
De meeste vezels zijn (plantaardige) koolhydraten. Een uitzondering is 'lignine', dat onder andere teruggevonden wordt in de celwanden van granen, peulvruchten en zaden. Lignine is technisch gezien geen koolhydraat maar wordt wel bij de vezels gerekend. Ook niet alle koolhydraten zijn vezels. De groep 'koolhydraten' omvat suikers, zetmeel en vezels. Op je voedingsetiket verwijst 'koolhydraten' zelfs enkel naar de eerste twee, en zetten we vezels apart.
Zowel suikers, zetmeel en vezels bestaan uit suikermolecules. De lange zetmeelketens hebben eenvoudige verbindingen (alfa-verbindingen) en worden snel verteerd in onze dunne darm. Deze suikers worden dan meteen door ons lichaam opgenomen.
Vezels zijn onverteerbaar in de dunne darm
Vezels hebben andere schakels (beta-verbindingen) dan zetmeel, waarvoor ons lichaam geen geschikte schaar (enzym) heeft. Daardoor kunnen ze niet verknipt en verteerd worden in de dunne darm, en komen ze onverteerd in de dikke darm terecht.
En dit is exact wat alle vezels gemeenschappelijk hebben: ze zijn resistent aan onze digestieve enzymen. Met andere woorden, vezels worden niet verteerd door ons lichaam in de dunne darm, en komen onverteerd in de dikke darm terecht, waar ze verschillende functies hebben.
Wist je trouwens dat ook niet alle zetmeel in ons lichaam verteerd wordt? Dit onverteerbare deel - resistent zetmeel - functioneert ook zoals een vezel in ons lichaam.
Sommige vezels zijn oplosbare vezels
Wil dit zeggen dat vezels dan gewoon onveranderd ons lichaam binnen komen en weer buiten gaan? Nee. Een groot deel van de vezels kunnen door onze darmflora in de dikke darm gefermenteerd worden, en hebben zo een positief effect op onze darmfuncties. Ze dragen bij tot een lagere pH (verzuring), darmmobiliteit en het bloeiend houden van onze darmflora, en bevorderen zo een goede vertering. Deze vezels noemen we ook oplosbare vezels of pre-biotische vezels. Ook resistent zetmeel kan gefermenteerd worden, en heeft zo een gelijkaardig effect.
Tijdens de fermentatie van deze vezels wordt ook energie vrijgegeven aan ons lichaam. Men gaat er vaak van uit dat zo'n 70% van de vezels in ons lichaam gefermenteerd worden, en er gemiddeld 2 kilocalorieën per gram vezel vrijkomen.
Andere vezels zijn onoplosbaar
Andere vezels, bijvoorbeeld lignine of cellulose, worden minder gefermenteerd maar binden zich wel makkelijk met water in onze darmen. Zo verzoorzaken ze 'bulking' wat bijdraagt tot een verzadigd gevoel en een vlotte stoelgang. Deze vezels worden vaak onoplosbare vezels genoemd.
Vezels zijn heel divers
Vezels zijn dus voornamelijk lange ketens van suikermolecules, met een beta-verbinding die niet in onze dunne darm verteerd kan worden. Deze ketens kunnen lang of kort en lineair of vertakt zijn, en bestaan uit verschillende soorten suikermolecules, bijvoorbeeld glucose of fructose. Zo kunnen heel wat verschillende combinaties gemaakt worden! Voor een optimaal effect heeft ons lichaam een scala aan verschillende vezels nodig.
Vezels in de Yogurt Boost
In de Yogurt Boost vind je een scala aan oplosbare en onoplosbare vezels terug, uit chiazaden, inuline en gevriesdroogd fruit. De slijmerige vezels uit de chiazaden beschermen je slijmvliezen en vertragen de opname van vetten en suikers. De onoplosbare vezels uit fruit geven je een verzadigd gevoel en zorgen voor een vlotte stoelgang en de oplosbare vezels uit fruit en inuline geven je darmflora een boost!
Omdat er zo veel te zeggen valt over vezels, zoomen we in deel twee verder in op de verschillende gezondheidsvoordelen van vezels. Stay tuned (of schrijf je onderaan in voor onze nieuwsbrief).